Đón nhận và di sản Người_đẹp_và_quái_vật_(phim_1991)

Doanh thu phòng vé

Trong lần ra mắt đầu tiên năm 1991, tác phẩm đã đạt được thành công quan trọng trong doanh thu phòng vé, với 145.863.363 USD lợi nhuận chỉ tính riêng ở Bắc Mỹ.[5] Bộ phim được xếp thứ ba trong số những phim thành công nhất của năm 1991 tại Bắc Mỹ, chỉ bị hai bom tấn mùa hè vượt qua là Kẻ hủy diệt 2: Ngày phán xétRobin Hood: Prince of Thieves.[78] Vào thời điểm đó Người đẹp và quái thú là tác phẩm phim hoạt hình thành công nhất của Disney được phát hành và là phim điện ảnh hoạt hình đầu tiên vượt qua mốc doanh thu 100 triệu USD tại Bắc Mỹ.[79][80] Trong lần phát hành lại dưới định dạng IMAX, phim thu về 25.487.190 USD ở Bắc Mỹ và 5.546.156 USD ở các vùng lãnh thổ khác, với tổng lợi nhuận toàn cầu đạt 31.033.346 USD.[81] Phim còn thu về 9.818.365 USD trong lần phát hành lại dưới định dạng 3D ở nước ngoài.[5] Trong dịp cuối tuần mở đầu của lần phát hành lại dưới định dạng 3D tại Bắc Mỹ vào năm 2012, Người đẹp và quái thú mang về 17,8 triệu USD, đứng ở vị trí thứ 2 sau Phi vụ ngầm và là bộ phim hoạt hình có doanh thu dịp cuối tuần đầu tiên vào tháng Một cao nhất.[82][83][84] Bộ phim được dự đoán sẽ thu về 17,5 triệu USD trong dịp cuối tuần này, tuy nhiên, kết quả đã vượt qua dự đoán và mong đợi của các nhà phân tích doanh thu.[85][86] Lần phát hành lại này kết thúc vào ngày 3 tháng 5 năm 2012 và thu về 47.617.067 USD, đã đưa tổng doanh thu của phim ở khu vực Bắc Mỹ lên 218.967.620 USD.[87] Tác phẩm cũng đã mang về ước tính 206.000.000 USD ở các nước khác, với tổng doanh thu toàn cầu đạt 424.967.620 USD.[5]

Đánh giá chuyên môn

Khi bản phim hoàn chỉnh được phát hành tại các rạp, Người đẹp và quái vật đã đón nhận những phản hồi vô cùng tích cực ngập tràn hơn sức tưởng tượng từ các nhà phê bình. Trên hệ thống tổng hợp kết quả đánh giá Rotten Tomatoes, Người đẹp và quái vật nhận được 94% lượng đồng thuận dựa theo 113 bài đánh giá, qua đó đạt điểm trung bình là 8,5/10. Các chuyên gia của trang web nhất trí rằng, "Mê hoặc, đầy lãng mạn và có nhiều màn biểu diễn nhạc kịch tuyệt vời, Người đẹp và quái vật là một trong những báu vật hoạt hình tao nhã nhất của Disney".[88] Trên trang Metacritic, tác phẩm giành số điểm 95 trên 100 dựa trên 22 nhận xét, chủ yếu là những lời khen ngợi.[89] Lượt bình chọn của khán giả trên trang thống kê CinemaScore cho bộ phim điểm cao nhất "A+" trên thang từ A+ đến F.[90]

Janet Maslin từ nhật báo The New York Times ca ngợi tác phẩm với tuyên bố, "Hai năm trước, Walt Disney Pictures từng cách tân dòng phim hoạt hình, không chỉ bằng con mắt hướng tới việc làm hài lòng thiếu nhi mà còn với một đối tượng khán giả có trí óc hiểu biết và già dặn hơn. Disney thật sự đã bắc cầu nối khoảng cách thế hệ với Nàng tiên cá... Giờ đây sau hai năm, chắc chắn tia chớp vừa giáng xuống lần hai với Người đẹp và quái vật."[91] Bên cạnh việc chấm bộ phim số điểm tuyệt đối bốn sao, Roger Ebert của nhật báo Chicago Sun-Times còn so sánh đầy tích cực Người đẹp và quái vật với Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùnPinocchio; ông viết, "Người đẹp và quái vật đã quay trở về với một truyền thống xưa hơn nhưng sung sức hơn của Hollywood, ở đó những nhà viết kịch bản, các nhạc sĩ và những nhà làm phim giỏi nhất tập hợp lại trong một dự án với niềm tin rằng những khán giả gia đình đáng được nhận một tác phẩm giải trí xuất sắc và ấn tượng."[92] Năm 2001 Ebert một lần nữa chấm bản tái phát hành IMAX của phim bốn trên bốn sao.[93] James Berardinelli của ReelViews chấm tác phẩm số điểm tương tự trong khi khẳng định đây là "phim điện ảnh hoạt hình hay nhất từng được thực hiện" khi viết rằng, "Người đẹp và quái vật gần như tiệm cận đến sự kết hợp hoàn hảo giữa các yếu tố lãng mạn, âm nhạc, sáng tạo và hoạt hình."[94] Việc sử dụng công nghệ hoạt hình máy tính, đặc biệt là ở phân cảnh trong phòng khiêu vũ của Người đẹp và quái vật được chọn là một trong những điểm nhấn của phim ở một vài ý kiến nhận xét.[13] Hal Hinson của The Washington Post đưa ra một nhận định tích cực khi gọi bộ phim là "một câu chuyện cổ tích hiện đại thú vị làm hài lòng người xem và gần như là một kiệt tác lôi cuốn dựa trên những truyền thống tuyệt vời của quá khứ, trong khi vẫn hoàn toàn phù hợp với tính nhạy cảm của thời đại trong phim.[95] Janet Maslin của The New York Times cũng đánh giá phim tích cực khi cho rằng, "Đó là một bất ngờ khi ở trong thời đại của các phần tiếp nối và bản làm lại, tác phẩm lại quá tươi mới và hoàn toàn giành chiến thắng theo cách riêng của nó."[96] Dave Kehr của Chicago Tribune chấm phim ba trên bốn sao và nhận xét, "Người đẹp và quái vật chắc chắn xứng đáng là một cuộc vui giải trí trong kì nghỉ dành cho trẻ em và các bậc cha mẹ nuông chiều hơn của chúng. Nhưng bộ phim có ít cơ sở kĩ thuật, sự mô tả đặc điểm sinh động và ảnh hưởng cảm xúc từ quá khứ của Disney."[97]

Jay Boyar của Orlando Sentinel chấm phim bốn trên năm sao và nói rằng, "Nó không phải là một bộ phim điện ảnh đặc biệt đáng sợ nhưng ngay từ đoạn mở đầu, bạn có thể nói rằng Người đẹp và quái vật có một vẻ đẹp của sự mỉa mai".[98] John Hartl của The Seattle Times chấm tác phẩm ba sao rưỡi trên bốn và cho rằng, "Thật đặc biệt khó khăn để khiến khán giả quan tâm đến các nhân vật hoạt hình, trừ khi chúng là những nàng tiên cá, động vật hoặc côn trùng hình người nhưng các họa sĩ hoạt hình đã hoàn thành công việc với sự trợ giúp lớn từ các tài năng ca hát của một dàn diễn viên tuyệt vời".[99] Gene Siskel, nhà đồng biên tập của Chicago Tribune lại chấm phim bốn trên bốn sao và nhận xét, "Người đẹp và quái vật là một trong những phim điện ảnh giải trí nhất trong năm dành cho cả người lớn và thiếu nhi."[100] Trong ấn bản Người đẹp và quái vật của Siskel & Ebert, Siskel và Roger Ebert đều tuyên bố rằng tác phẩm là "một ứng viên chính đáng để cân nhắc đề cử cho giải Oscar cho phim hay nhất." Michael Sragow từ The New Yorker nhận xét phim tích cực khi nói rằng, "Bộ phim có cách kể chuyện hoạt hình sinh động, rõ ràng, tươi sáng và đồng nhất cùng yếu tố dí dỏm vui đùa trong nhạc kịch."[101] Smoodin viết trong cuốn sách của mình, Animating Culture rằng hãng phim đang cố tìm cách bù đắp cho những chuẩn mực về giới của mọi người trước đây bằng bộ phim này.[102] Smoodin cũng nói rằng, về việc bộ phim được cho là đã mang những câu chuyện cổ tích truyền thống và thuyết nam nữ bình đẳng vào làm một, cũng như đưa công nghệ hoạt hình truyền thống vào cùng với hoạt hình máy tính, "sự xuất sắc của phim có thể được thể hiện trong lĩnh vực công nghệ và thậm chí cả trong chính trị ".[103] Huyền thoại hoạt hình Chuck Jones từng khen ngợi Người đẹp và quái vật trong một lần làm khách mời trên chương trình Later with Bob Costas, ông cho biết ông "yêu bộ phim. Tôi nghĩ lẽ ra nó đã giành chiến thắng [Phim hay nhất]... Tôi nghĩ tạo hình hoạt họa của Quái thú là một trong mảng hoạt hình vĩ đại nhất tôi từng chứng kiến".[104] Năm 2010, trang web IGN đã xếp Người đẹp và quái vật là phim điện ảnh hoạt hình hay nhất mọi thời đại, trực tiếp đứng trên các phim như WALL-E, Gia đình siêu nhân, Câu chuyện đồ chơi 2The Iron Giant.[105]

Giới phê bình quốc tế đã dành những đánh giá rất cao cho Người đẹp và quái vật. Nhà phê bình người Ai Cập Yasmin Shehab nhận xét, "đây là một tác phẩm dung hòa những yếu tố chính kịch, nhạc kịch, hài kịch và lãng mạn vào làm một; nó thực hiện xuất sắc hơn bất cứ bộ phim người đóng làm lại nào khác."[106] Tác giả người Mexico Mary Carmen Albarrán của tạp chí Cine Premiere viết trong bài đánh giá của cô rằng "đây là tác phẩm hay nhất của Disney" và nhấn mạnh, "cốt truyện được xây dựng thật tuyệt vời cùng tầm quan trọng của yếu tố nhạc kịch hay kĩ thuật làm hoạt hình tân tiến thực hiện ở thời điểm đó";[107] trong khi đó Arturo Cruz Marcenas của báo La Jornada ca ngợi phần hình ảnh của phim khi nhận xét rằng "những ô cửa kính làm cho khán giả có cảm giác như bay bổng trên không trung", đồng thời lập luận rằng một trong những thành công chính của tác phẩm là "khơi lại sự hứng thú với dòng phim nhạc kịch và các vở kịch của Broadway".[108] Javier Porta của báo La Nación cho rằng Người đẹp và quái vật "không chỉ là thành công lớn cho Disney ở thời điểm đó, mà còn định nghĩa sự hoàn hảo [sau sự trở lại của Nàng tiên cá], cũng như cho ra đời một khuôn mẫu sản phẩm có chất lượng cao dành cho công ty vào thập niên 90" và miêu tả tác phẩm là "một trong những bộ phim điện ảnh hay và vĩ đại nhất".[109] Nando Salvá từ trang web của Tây Ban Nha ElPeriódico.com gọi bộ phim là "phim hoạt hình hay nhất lịch sử [...], nó kết hợp hoàn hảo các yếu tố lãng mạn, nhạc kịch, hài hước, bạo lực cùng những nhân vật đầy ấn tượng giống như trong các tác phẩm kinh điển của Disney là Lọ LemNgười đẹp ngủ trong rừng."[110]

So sánh với bản người đóng

Một vài nhà phê bình còn coi bản hoạt hình năm 1991 xuất sắc vượt trội so với bản người đóng làm lại năm 2017. Michael Phillips từ nhật báo Chicago Tribune cho rằng tác phẩm năm 1991 "đã cực kỳ tuyệt vời bởi nó là một sản phẩm từ Broadway thuần túy được chuyển thể lên màn ảnh, pha trộn các yếu tố hài hước, lãng mạn, phép thuật và chỉ để Quái thú làm nền vừa đủ", trong khi bản làm lại năm 2017 lại đánh mất sự chuyển tiếp kể từ khi "bộ phim thừa nhận sự hiểu biết và mối quan tâm của chúng tôi trong chất liệu đó. Nó vụt qua từ khung hình này sang khung hình khác, ném đi một tấn eye candy (người/vật đẹp mã nhưng vô dụng) được dựng trước mắt một cách điên cuồng và vô duyên". Phillips cũng viết về bộ phim năm 2017 "quá bình thường là chúng ta đang theo dõi những diễn viên có thực lực giỏi, cộng với một vài người dễ thấy là có thực lực kém hơn (chủ yếu là Watson), hát karaoke vô hồn và công nghệ ghi hình chuyển động ở chất lượng trung bình".[111] Dana Schwartz của Observer còn chỉ trích một số thay đổi của bộ phim năm 2017 làm cho các nhân vật như Gaston và Quái thú bị lạc hậu bằng cách lược bớt những tính cách của riêng họ từ tác phẩm năm 1991, đồng thời lập luận rằng cốt truyện bổ sung cho nhân vật trong bản phim năm 2017 đã thất bại trong việc "phát triển cốt truyện hoặc chủ đề theo bất kì hướng mang ý nghĩa nào".[112] David Sims từ The Atlantic viết rằng bản phim năm 2017 khiến ông "cảm thấy cực kỳ tệ một phần bởi nó tri ân quá mù quáng đến bản gốc; không khó để nhận thấy mỗi thời điểm bộ phim thua kém trước tác phẩm tiền nhiệm (diễn ra khá thường xuyên)".[113]

Chủ đề và phân tích

Nhà sử học hoạt hình Michael Barrier viết rằng Belle "có vẻ như đã trở thành một trong số ít người có hiểu biết khi đã thực sự đọc sách, hơn là chỉ đơn giản dành nhiều thời gian với chúng", nhưng cũng nói rằng phim đã tới gần hơn bất kỳ bộ phim Disney nào khác trong việc "chấp nhận những thử thách vào loại lớn nhất mà các sản phẩm điện ảnh của Walt Disney features đã từng gặp".[114] David Whitley viết trong cuốn The Idea of Nature in Disney Animation rằng Belle khác với những nữ nhân vật chính trước đây của Disney ở một điểm rằng nàng hầu như hoàn toàn tự do khỏi gánh nặng việc nhà, mặc dù nhân vật của nàng có chút gì đó không rõ ràng giống như kiểu "văn hoá hiện đại ngày nay yêu cầu phần lớn các cô gái trẻ phải đóng góp một chút với công việc gia đình trước khi họ rời khỏi nhà và đảm nhận những trách nhiệm lớn lao của một người mẹ ".[115] Whitley cũng ghi nhận về một số chủ đề khác và những ảnh hưởng mang tính hiện đại, thí dụ như quan điểm phê phán việc Gaston tự cho mình là nhất và thái độ với thiên nhiên, những người hầu kiểu vừa là người vừa là đồ vật, và người bố trong vai một nhà phát minh chứ không chỉ là một người buôn bán.[115] Betsy Hearne, biên tập viên của tạp chí The Bulletin of the Center for Children's Books, viết rằng bộ phim đã giảm bớt quan niệm đạo đức của câu chuyện gốc về "vẻ đẹp bên trong" hay vẻ đẹp thầm kín, cũng như bản thân nữ nhân vật chính, mà tập trung vào những cuộc giao tranh ác liệt hơn; "Trên thực tế", cô viết, "không phải do Người đẹp thiếu tình yêu mà suýt giết chết Quái thú của Disney, mà thật ra là mũi dao của kẻ thù."[116] Stefan Kanfer viết trong cuốn sách của ông Serious Business rằng trong bộ phim này "truyền thống của một nhà hát nhạc kịch đã hoàn toàn được thống nhất lựa chọn ", thí dụ như trong việc tuyển hai diễn viên Broadway là Angela Lansbury và Jerry Orbach.[117] Nhà triết học người Hàn Quốc Kim Jung Soo viết trên báo JoongAng Ilbo rằng ông coi sự phát triển thời trung cổ là một đặc điểm trong cốt truyện: khởi đầu từ rất nhiều xung đột cho đến chứng kiến Quái thú vượt qua xung đột nội tâm để tự hoàn thiện bản thân theo thuyết Hê-gen.[118] Nói về sự khác biệt của bộ phim so với nguyên tác truyện cổ tích, Tetsuo Arima – một tác giả người Nhật viết trong cuốn Disney's Magic của ông rằng câu chuyện gốc đã bị Disney thay đổi khá nhiều, bao gồm cả việc thêm thắt những yếu tố nữ quyền đương đại. Trong nguyên tác, nhân vật Belle trải qua thử thách và nhận ra được giá trị – tầm quan trọng của vẻ đẹp nội tâm hơn là vẻ đẹp ngoại hình, nhưng trong bộ phim thì câu chuyện gốc của Belle bị chuyển sang nhân vật Quái thú: thay đổi sự bạo lực thành lương thiện, biết tôn trọng và học cách yêu phụ nữ.[119] Ngoài ra trong nguyên tác, cái tên Belle không phải là tên thật của cô, nó chỉ là một mỹ từ dành cho nhân vật nữ này để chỉ một người con gái xinh đẹp, còn nhân vật Gaston là một kẻ phân biệt giới tính không hề biết ăn năn.[119]

Người đẹp và quái vật đã hứng chịu khá nhiều chỉ trích từ các tổ chức nhân quyền khi thường liên hệ trực tiếp đến nhân vật Belle. Tổ chức nhân quyền quốc tế New Internationalist (viết tắt là NI) đã chỉ trích và tẩy chay bộ phim trong nhiều năm vì tính nguy hiểm của nội dung phân biệt giới tính – hướng tới đối tượng khán giả là trẻ nhỏ. NI cho rằng nhân vật Quái thú trong phim đã trở thành một kẻ thô lỗ không giống như các tác phẩm gốc và truyện dân gian và nhân vật này "bị thay đổi nhận thức" bởi ảnh hưởng của nữ anh hùng Belle. Tổ chức này viết, "Đây là một thông điệp nguy hiểm với một cô gái trẻ, bởi nếu Belle là một con người trong cuộc sống thực, nàng sẽ gần như chắc chắn là một người vợ bị chồng mình ngược đãi."[120] Tương tự như NI, tổ chức nhân quyền Haaretz nhận xét, "Đặc điểm của một người có yếu tố nữ quyền" lại đang mâu thuẫn với nhân vật chính Belle của Disney – vốn chỉ trở thành "một nhân vật yêu thích việc đọc sách. [...] Đó là một kiểu hi sinh anh hùng cũ của Disney." Ngay sau khi xuất hiện, Belle – "một cô gái độc lập và có học thức" – cuối cùng trở thành một người phụ nữ chỉ đơn giản nghĩ rằng, "mục tiêu của đời mình là tìm kiếm một người chồng tốt" trong khâu phát triển cốt truyện. Haaretz còn chỉ trích sự phân biệ́t giới tính vốn đã định hướng sẵn một cách rập khuôn bất thường và tàn nhẫn."[121] Các học giả và nhà báo học thuật lại có những ý kiến từ trung bình đến tích cực về Belle. Trong bài viết "Beauty and the Belles: Discourses of Feminism and Femininity in Disneyland" của mình, Allison Craven, làm việc cho European Journal of Women's Studies, ca ngợi Disney đã thay đổi câu chuyện cổ tích gốc để thể hiện nhân vật Belle một cách mạnh mẽ và bình đẳng hơn với nam giới. Craven viết, "Belle là một cô gái thực tế, khá khắt khe với con trai, và có một chút nữ quyền hơn."[122] Ngược lại, June Cummins, viết cho tạp chí Children's Literature Association Quarterly có một bài nhận xét tiêu cực về nhân vật, chỉ trích bộ phim đã "gieo vào những khán giả nhỏ niềm tin rằng hạnh phúc thực sự cho phụ nữ chỉ tồn tại trong tay những chàng hoàng tử".[123] Trong một bài viết của mình, Lara Sumera của tờ Quarterly Review of Film and Video cũng đưa ra những nhận xét tương tự.[124] Vanessa Matyas, viết cho tạp chí Graduate Major Research Papers and Multimedia Projects của Đại học McMaster thì đánh giá về Belle một cách tương đối tích cực trong bài viết "Tale as Old as Time: A Textual Analysis of Race and Gender in Disney Princess Films". Cô nhắc đến trong Người đẹp và quái vật có "một bước ngoặt...khi người đàn ông không còn có toàn quyền với phụ nữ và quyền lực của hai người trong mối quan hệ trở nên...được chia sẻ hơn."[125] Vào năm 2017, một honest trailer (một trailer "dìm hàng" phim) về Người đẹp và quái vật do Screen Junkies đăng tải trên Youtube đã liên hệ chủ đề bộ phim đến hội chứng Stockholm, gọi phim là "một câu chuyện cổ xưa giống như hội chứng Stockholm", qua đó dấy lên nhiều tranh cãi phổ biến trên cộng đồng mạng.[126][127] Tuy nhiên nhà biên kịch Woolverton đã lý giải về vấn đề này, "Có rất nhiều người nói về hội chứng Stockholm, rằng [Belle] đã phải lòng kẻ giam giữ nàng [Quái thú]", cô nói tiếp, "Nhưng tôi phản đối! Nàng bị bắt cóc, nhưng nàng đã thay đổi con người anh ta [...] Vì vậy có thể chắc chắn đó là sức mạnh làm thay đổi [bản chất con người] của tình yêu và những điều nó có thể làm".[128]

Giải thưởng

Ca khúc "Beauty and the Beast" của Alan Menken và Howard Ashman đã chiến thắng giải Oscar cho ca khúc trong phim hay nhất, trong khi phần nhạc nền của Menken đoạt giải Oscar cho nhạc phim hay nhất.[129] Hai bài hát khác của Menken và Ashman trong phim là "Belle" và "Be Our Guest" cũng giành các đề cử cho hạng mục ca khúc trong phim hay nhất.[129] Người đẹp và quái vật là phim điện ảnh đầu tiên nhận ba đề cử Oscar cho ca khúc trong phim hay nhất, kỷ lục này sẽ lặp lại với Vua sư tử (1994), Giấc mơ danh vọng (2006) và Chuyện thần tiên ở New York (2007).[129] Viện hàn lâm sau đó đã thay đổi quy định thành hạn chế mỗi phim chỉ được có hai đề cử ở hạng mục này, nhằm tránh những trường hợp thất cử liên tiếp của Giấc mơ danh vọng và Chuyện thần tiên ở New York trước hạng mục này.[129]

Người đẹp và quái vật còn nhận hai đề cử cho phim hay nhấthòa âm hay nhất nhất.[129] Đây là bộ phim hoạt hình đầu tiên giành được đề cử cho hạng mục phim hay nhất và vẫn là phim điện ảnh duy nhất được đề cử ở hạng mục này cho tới năm 2010, khi hạng mục phim hay nhất được mở rộng thành mười suất đề cử; bộ phim còn là tác phẩm hoạt hình duy nhất giành được đề cử cho hạng mục này trong khi đã nhận được tới năm đề cử khác.[129] Bộ phim cũng trở thành phim điện ảnh nhạc kịch đầu tiên trong mười hai năm nhận đề cử cho phim hay nhất sau All That Jazz (1979) và mười năm sau Moulin Rouge! (2001) mới tái lập thành tích này.[129] Người đẹp và quái vật đã trượt giải phim hay nhất trước Sự im lặng của bầy cừu.[129] Với sáu đề cử, tác phẩm hiện chia sẻ kỷ lục phim hoạt hình giữ số lượng đề cử nhiều nhất cùng với WALL-E (2008), mặc dù với ba đề cử ở hạng mục ca khúc trong phim hay nhất, lượng đề cử cho Người đẹp và quái vật chỉ nằm trong bốn hạng mục, trong khi các đề cử của WALL-E trải rộng trong sáu hạng mục khác nhau.[129] Trong khi Nàng tiên cá là phim hoạt hình đầu tiên giành được đề cử Quả cầu vàng cho phim ca nhạc hoặc phim hài hay nhất, Người đẹp và quái vật trở thành phim điện ảnh hoạt hình đầu tiên chiến thắng hạng mục này. Kỷ lục trên sẽ lặp lại với Vua sư tử và Câu chuyện đồ chơi 2.[129]

Danh sách giải thưởng và đề cử
Giải thưởngNgày trao giảiHạng mụcNgười nhận và
tác phẩm đề cử
Kết quả
Giải Oscar[129]30 tháng 3 năm 1992Phim hay nhấtDon HahnĐề cử
Hòa âm hay nhấtTerry Porter, Mel Metcalfe, David J. Hudson & Doc Kane
Nhạc phim hay nhấtAlan MenkenĐoạt giải
Ca khúc trong phim hay nhấtAlan Menken & Howard Ashman cho "Be Our Guest"Đề cử
Alan Menken & Howard Ashman cho "Beauty and the Beast"Đoạt giải
Alan Menken & Howard Ashman cho "Belle"Đề cử
Hiệp hội phê bình phim ChicagoTháng 2 năm 1992Phim hay nhấtĐề cử
Hiệp hội phê bình phim Dallas–Fort Worth1992Phim hay nhấtHạng 3
Phim hoạt hình hay nhấtĐoạt giải
Quả cầu vàng[130]18 tháng 1 năm 1992Phim ca nhạc hoặc phim hài hay nhấtDon Hahn
Nhạc phim hay nhấtAlan Menken
Ca khúc trong phim hay nhấtAlan Menken và Howard Ashman
cho bài hát "Be Our Guest"
Đề cử
Alan Menken và Howard Ashman
cho bài hát "Beauty and the Beast"
Đoạt giải
Giải Grammy[131]18 tháng 2 năm 1993Album của nămĐề cử
Thu âm của nămCeline DionPeabo Bryson
cho bài hát "Beauty and the Beast"
Đề cử
Album cho thiếu nhi xuất sắc nhấtĐoạt giải
Trình diễn song tấu hoặc nhóm nhạc giọng pop xuất sắc nhấtCho "Beauty and the Beast"
Bài hát của nămCho "Beauty and the Beast"Đề cử
Sáng tác nhạc cụ hay nhất cho một phim điện ảnhAlan MenkenĐoạt giải
Ca khúc sáng tác riêng cho một phim điện ảnh hoặc truyền hìnhCho "Beauty and the Beast"
Trình diễn nhạc cụ pop xuất sắc nhấtCho "Beauty and the Beast"
Hiệp hội phê bình phim Los Angeles14 tháng 12 năm 1991Phim hoạt hình hay nhấtGary TrousdaleKirk Wise
Nghiệp đoàn Nhà sản xuất điện ảnh Mỹ4 tháng 3 năm 1992Giải Darryl F. Zanuck cho phim điện ảnh chiếu rạp hay nhấtDon HahnĐề cử

Năm 2002, Viện lưu trữ phim quốc gia Hoa Kỳ đã lựa chọn Người đẹp và quái vật để lưu trữ nhờ "có đóng góp quan trọng về văn hoá, lịch sử và thẩm mĩ".[132] Vào tháng 6 năm 2008, Viện phim Mỹ tiết lộ danh sách tốp 10 phim hay nhất thuộc 10 thể loại "kinh điển" của Mỹ, dựa trên các cuộc bầu chọn của hơn 1.500 thành viên từ cộng đồng sáng tạo. Người đẹp và quái vật được ghi nhận là phim điện ảnh hay thứ bảy ở thể loại phim hoạt hình.[133][134] Trong những danh sách cũ năm 1998, tác phẩm xếp hạng 22 trong danh sách phim ca nhạc hay nhất và hạng 34 trong danh sách phim lãng mạn hay nhất của Mỹ.[135] Còn trong danh sách 100 ca khúc trong phim hay nhất, "Beauty and the Beast" đứng ở vị trí thứ 62.[136]

Ghi nhận của Viện phim Mỹ (AFI):

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Người_đẹp_và_quái_vật_(phim_1991) http://digitalcommons.mcmaster.ca/cgi/viewcontent.... http://movies.about.com/od/animatedmovies/a/disney... http://www.afi.com/100years/musicals.aspx http://www.afi.com/100years/passions.aspx http://www.afi.com/100years/songs.aspx http://www.afi.com/10top10/animation.html http://www.afi.com/10top10/moviedetail.aspx?id=1& http://www.afi.com/Docs/100years/Movies_ballot_06.... http://www.afi.com/Docs/100years/handv400.pdf http://www.afi.com/Docs/100years/movies400.pdf